Commissie van Zuid-Afrikaanse Evangelische Alliantie
Van onze redactie kerk
JOHANNESBURG – De Kwa Sizabantu-beweging (KSB) dreigt op een sekte te gaan lijken, omdat ze zichzelf als een exclusieve weg tot Christus ziet, controle over mensen wil door machtsmisbruik en mensen manipuleert. Dat harde oordeel sprak een Zuid-Afrikaanse onderzoekscommissie uit over de evangelische beweging die de Duitse evangelist Erlo Stegen in 1966 in Zuid-afrika stichtte.
Enkele maanden geleden kwam de beweging in opspraak. Enkele vooraanstaande leden en leiders stapten op en vertelden over machtsmisbruik, angst en onbijbelse leer door de KSB-leiding. Gealarmeerd door de berichten, besloot de secretaris-generaal van de Zuid-Afrikaanse Evangelische Alliantie, ds. Moss Nthla, Erlo Stegen om opheldering te vragen. Stegen weigerde een gesprek, waarop de EA contact zocht met een groot aantal kerkelijke leiders om de situatie te bespreken. Deze groep besloot een aantal ex-KSB’ers te horen. Op basis van twintig getuigenissen werd opnieuw om een gesprek met de KSB-leiding gevraagd. Dat werd enkele malen geweigerd. Wel was KSB bereid individueel mensen toe te laten, maar discussie over de manier van leidinggeven was niet mogelijk. Daarop maakte de EA het rapport over de situatie bij de KSB openbaar.
Speciale openbaring
De feiten uit het rapport zijn schokkend, maar wijken nauwelijks af van wat al bekend was. Volgens de commissie heeft KSB teveel belang gehecht aan ‘opwekkingservaringen’. “KSB heeft teveel gefunctioneerd als een exclusieve groep met een ‘speciale’ openbaring waarop het leiderschap de uitoefening van zijn autoriteit baseert. Dit resulteert in machtsmisbruik en een subcultuur van een op angst gebaseerde controle”, aldus het rapport. Die angst werd onder meer veroorzaakt door zware lijfstraffen, die volgens de commissie in een geval waarschijnlijk de dood tot gevolg heeft gehad.
In het rapport worden een aantal gevaren genoemd, waaraan christelijke gemeenschappen ten onder kunnen gaan. Het gaat dan onder meer on een gebrek aan verantwoordelijkheid, gebrek aan openheid tegenover “het verdere lichaam van Christus”, gebrek aan bereidheid om over gebleken problemen te spreken, een elitaire spiritualiteit en gebrek aan dienend leiderschap.
In een begeleidende brief zegt ds. Ntlha dat hij dit rapport openbaar maakt “in diep verdriet” en met “diepe pastorale bezorgdheid”, zowel voor de mensen die KSB verlaten hebben als voor hen die er nog leven.