Broer Bodo „geschokt” door beschuldigingen tegen vijf ex-KSB’ers
Door J. M. D. de Heer
KRANSKOP – De Kwa Sizabantu Zending (KSB) heeft vijf voormalige medewerkers voor de rechtbank in Natal gedaagd. Ze zouden zich schuldig gemaakt hebben aan het verspreiden van kwade geruchten over KSB. Een van de gedaagden is Bodo Stegen, broer van Erlo Stegen, de oprichter van het zendingswerk. Bodo zegt geschokt te zijn door de actie van zijn broer. „Onlangs heeft hij nog verzekerd te willen werken aan verzoening binnen de familie en nu sleept hij ons voor de rechter.”
Een aantal maanden leek het rustig bij KSB in het Zuid-Afrikaanse KwaZulu-Natal. De broers Erlo en Friedel Stegen reageerden niet of nauwelijks meer op klachten van machtsmisbruik en geestelijke tirannie binnen de organisatie. Pogingen van sommigen om contact te krijgen met Erlo Stegen of KSB-woordvoerder Kjell Olsen stuitten op een aanvankelijke toezegging, waarop echter een totaal negeren van de vraagsteller volgde. Het stilzwijgen leek de beste manier om de aandacht af te wenden van de problemen binnen het zendingswerk.
Fenomenale groei
Erlo Stegen deed in januari nog van zich horen via een nieuwjaarsboodschap per brief. Met een verwijzing naar Jesaja 54:2: „Maak de plaats uwer tent wijd…” somde de KSB-leider de zegeningen van zijn zendingswerk op. Een groei van het aantal medewerkers, uitnodigingen om het Evangelie te prediken, nieuwe KSB-centra, de „fenomenale groei” van het aantal jongeren dat belangstelling toont en nieuwe financiële projecten waren voor Stegen tekenen dat God het werk zegent.
De problemen waarmee Erlo Stegen vorig jaar werd geconfronteerd, vooral toen in februari een aantal voormalige aanhangers opening van zaken gaf over de praktijken van KSB, werden in de nieuwjaarsbrief kort genoemd. Er was „enige teleurstelling” doordat stafleden KSB verlieten, maar, liet Stegen erop volgen, „de Heere heeft er veel meer in hun plaats gegeven.”
De brief maakt ook gewag van „scherpe oppositie, inclusief onvoorstelbare dingen.” Stegen ziet daarin een vervulling van Jesaja 54:17: „…alle tong die in het gericht tegen u opstaat…”. In de profetie volgen woorden die voormalige KSB’ers ook veelzeggend zullen vinden: „…zult gij verdoemen.”
Onecht kind
Directe aanleiding om vijf voormalige medewerkers op 9 mei voor de rechtbank te dagen, is een voorval van tien jaar terug. Een zoeloevrouw uit het district Mthunzini raakt zwanger. Haar familie stelt dat Dieter Stegen, een neef van Erlo, het kind heeft verwekt. Bij de geboorte blijkt het kind een kleurling te zijn, wat de verdenkingen versterkt. Dieter spreekt de beschuldiging tegen.
Vijf jaar later belijdt Dieter dat hij overspel heeft gepleegd. Daarmee duiken de oude geruchten weer op. Ondanks zijn bekentenis behoudt Dieter zijn positie als actief KSB-medewerker. Een jaar later trouwt hij, maar in 2000 komen nieuwe beschuldigingen boven water. Dieter zou in dat jaar een meisje seksueel lastig hebben gevallen.
De vijf nu aangeklaagden zijn Trevor Dahl, schoonzoon van Friedel Stegen, Erlo’s broer Bodo Stegen, Barney Mabaso, gedurende vele jaren een van de trouwste medewerkers van KSB, zijn broer Phangumusa Mtungwa, tot vorig jaar voorganger in district Mthunzini, en een medewerker van hem.
De concrete aanklacht luidt dat het vijftal kwade geruchten en smadelijke verklaringen over KSB heeft verspreid, waardoor de giftenstroom is teruggelopen. Volgens Erlo Stegen hebben Barney en zijn broer vorig jaar met KSB gebroken door de geruchten rond Dieter. Barney voert zelf echter totaal andere argumenten voor zijn breuk aan.
Schadeloosstelling
Het lijkt er sterk op dat de familie Stegen met de rechtszaak definitief de geruchten rond neef Dieter de kop in wil drukken en tegelijkertijd een financiële schadeloosstelling wil afdwingen. Voor de beklaagden is de rechtszaak een serieuze zaak, omdat zij een dure advocaat moeten inschakelen. Voor KSB is dat geen enkel punt, want hun advocaat is een aanhanger van het zendingswerk.
„Het lijkt een lot uit de loterij kopen”, reageert Jens Nissen, voormalig KSB-leider in Duitsland, op de zaak. „Als de Stegens winnen, denken ze geld te krijgen. De loterij is ook goedkoop, want Erlo hoeft zijn advocaat niet te betalen. Maar hij vergeet dat hij de rest van zijn reputatie door dit spel zal verliezen.” Nissen vraagt zich af of de financiële moeilijkheden niet het gevolg zijn van de verwoede activiteiten van de Stegens om telkens nieuwe centra te stichten, compleet met ruime accommodatie.
Een verzoek om nadere uitleg van de kant van KSB heeft geen effect. De organisatie zwijgt.
In een reactie zegt Bodo Stegen geschokt te zijn dat zijn broer hem voor de rechtbank sleept. „Na vele jaren dat er geen gesprek met Friedel en Erlo mogelijk was, nodigden zij voormalige aanhangers uit te komen praten over verzoening. We kwamen bij elkaar en besloten uit te spreken dat we zouden werken aan verzoening, al duurde het tien jaar. Erlo stond vervolgens op, stak zijn hand in de lucht en zei dat hij een verbond zou sluiten om verzoening met ons na te streven en dat hij alles wat in zijn vermogen was zou aanwenden om die verzoening te bereiken.”
Niet strijden
We willen niet met hen strijden, benadrukt Bodo Stegen. „In ons hart leeft het verlangen dat we weer als familie kunnen leven. Echter, nu lijkt het erop dat Erlo al met de voorbereidingen van de rechtszaak bezig was op het moment dat hij beloofde verzoening na te streven.”
Daar komt nog bij dat het vijftal de KSB-leiding aangeboden heeft de zaak binnen de christelijke gemeenschap op te lossen. Ze deden dit met een beroep op 1 Korinthe 6, waarin Paulus christenen oproept bij onderlinge geschillen niet naar een wereldlijk rechter te stappen. Het aanbod stuitte echter op een weigering van de Stegens.
Nu de KSB-leiding tegen familieleden een rechtszaak aanspant, vindt Bodo het nodig dat de christelijke gemeenschap „zo spoedig mogelijk” weet dat „zo veel mensen door acties van KSB zijn verwond.” Het dagen van familie voor de rechter is volgens hem „zelfs onder niet-christenen ongehoord. Het is onze hartenkreet dat KSB vruchten van berouw zal voortbrengen.”